Η μακρόχρονη και αδιάλειπτη αλληλεπίδρασή μου με μεγάλο αριθμό επαγγελματιών του χώρου της ψυχικής υγείας επί δεκαετίες, εκτός και εντός του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων, του κέντρου που ίδρυσα πριν από τριανταπέντε χρόνια, μου έχει προσφέρει τη δυνατότητα να παρατηρώ τα φαινόμενα και να παρακολουθώ τις τάσεις και τις εξελικτικές διεργασίες, τόσο σε ό,τι αφορά στην κοινωνική πραγματικότητα, όσο και το ρόλο των ειδικών του χώρου.
Η πολυπλοκότητα και η ρευστότητα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας καθρεφτίζεται στην εμβέλεια και τις διαφοροποιήσεις που χαρακτηρίζουν το ρόλο των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας. Οι αλληλεπιδράσεις μας με όλο και περισσότερες κοινωνικές ομάδες, φτιάχνουν γέφυρες που μας συνδέουν με την οικονομία, την υγεία, την εκπαίδευση, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
Καθώς άτομα, οικογένειες και ευρύτερες κοινωνικές ομάδες καλούνται να διαχειριστούν πρωτόγνωρες καταστάσεις, αναζητούν όλο και περισσότερο τη βοήθεια μας. Πέρασαν οι καιροί που οι επαγγελματίες του χώρου της ψυχικής υγείας ασχολούνταν μόνο με ανθρώπους οι οποίοι έπασχαν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Σήμερα, εκτός από τις ειδικές ευπαθείς ομάδες, απευθύνονται σε μας άνδρες και γυναίκες, παιδιά, οικογένειες και κοινωνικές ομάδες που αντιμετωπίζουν τα γνωστά και γενικευμένα προβλήματα της εποχής μας, π.χ. διαταραγμένες σχέσεις, οικογενειακά προβλήματα, διάφορα οργανικά και ψυχολογικά συμπτώματα, προσωπικά διλήμματα. Οι φαρμακοβιομηχανίες θησαυρίζουν ανταποκρινόμενες στην ανάγκη του κοινού για γρήγορες και εύκολες λύσεις στα ποικίλα προβλήματα της εποχής μας.
Σήμερα, που όλα τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, οι άνθρωποι ζητούν άμεσες συμβουλές στα προβλήματα που τη δεδομένη στιγμή πιέζουν. Δεν είναι λοιπόν παράξενο ότι αυξάνονται οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς, οι επαγγελματικές ομάδες, οι υπηρεσίες, τα κέντρα όπως εκπαιδευτικοί οργανισμοί, νοσηλευτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις, τράπεζες κ.α., μέσα στους οποίους δραστηριοποιείται ο σύγχρονος επαγγελματίας υγείας και ψυχικής υγείας.
Επιπλέον, αυξάνονται τα γνωστικά αντικείμενα και οι εξειδικεύσεις στον χώρο της ψυχικής υγείας, οι επαγγελματικές και επιστημονικές εταιρίες, τα εκπαιδευτικά και κοινοτικά προγράμματα, τα συνέδρια με σχετική θεματολογία και τα γνωστικά αντικείμενα.
Κάτω από τις συνθήκες της σύγχρονης πραγματικότητας, οι κάθε είδους σύμβουλοι και ψυχοθεραπευτές, έχουν ανάγκη από ένα ευρύ και ευέλικτο πλαίσιο μέσα στο οποίο να εντάσσουν και να συνθέτουν τη γνώση και την εμπειρία τους και να αναπτύσσουν έναν καινούργιο τρόπο να σκέπτονται, που να τους βοηθά να αποκτήσουν μια κοινή γλώσσα με τους άλλους επαγγελματίες με τους οποίους καλούνται να συνεργαστούν. Μια γλώσσα που παρακάμπτει διχοτομήσεις και κατακερματισμούς, οδηγεί στην ενσωμάτωση διαφορετικών και φαινομενικά αγεφύρωτων προσεγγίσεων και παρεμβάσεων που αφορούν στη διάρκεια, στη μορφή, στις μεθόδους και στις τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί στο χώρο της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας.
Εφόσον όμως οι παρατηρήσεις, οι εκτιμήσεις και οι ενέργειές μας δεν αποτελούν αντικειμενικές αλήθειες, αλλά περνούν μέσα από το φίλτρο των προσωπικών μας αντιλήψεων, βιωμάτων, εικόνων και συναισθημάτων, ίσως η μόνη ασφαλιστική δικλείδα που έχουμε στη διάθεση μας, είναι η δική μας προσωπική ανάπτυξη και αυτογνωσία. Προσωπικά θεωρώ τη θεραπεία των εκκολαπτόμενων συμβούλων και ψυχοθεραπευτών, ως την πιο νευραλγική διάσταση της προετοιμασίας τους για να αναλάβουν τον επαγγελματικό τους ρόλο.
Δημοσιεύτηκε στο Psychology Now
(21 Ιουνίου 2019)