Ιστορία και Όραμα

Η αναδρομή στις επιλογές, τα επιτεύγματα, τις κρίσεις και τις διαδοχικές εναλλαγές στα πρόσωπα και τους ρόλους  που σφράγισαν την πορεία του Εργαστηρίου, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η μεγαλύτερη του επιτυχία και η μοναδικότητα του είναι  ότι  αποτελεί ένα φιλόξενο τόπο ιδεών και ανθρώπων  που εξελίχθηκε σε  ένα γόνιμο φυτώριο.

Οι σπόροι του αναπτύχθηκαν  σε γερά και μεγάλα δέντρα που καρποφόρησαν, γέννησαν και αυτά με τη σειρά τους νέους σπόρους που σκορπίστηκαν προς όλες τις κατευθύνσεις και συνεχίζουν να εξαπλώνονται.

Στο σημερινό ορόσημο των 30 χρόνων το Εργαστήριο αποτελεί ένα δίκτυο ανθρώπων και ιδεών που διευρύνει συνεχώς τους ορίζοντες του.

Προσπαθώντας να δώσουμε μια συνοπτική εικόνα της  τριαντάχρονης διαδρομής του Εργαστηρίου γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν αδύνατον να καταγραφεί η πολύπλευρη δραστηριότητά  του  με αριθμούς.

Ίσως γιατί η  ιδρυτής του, Χάρις Κατάκη, όταν άφηνε πίσω της το Αθηναϊκό Κέντρο Μελέτης του Ανθρώπου και τους δασκάλους της, πρωτοπόρους της συστημικής σκέψης, Γιώργο και Βάσω Βασιλείου, άνοιξε διάπλατα την πόρτα της εξωστρέφειας και του δικτύου.

Πόσοι παρακολούθησαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα για να εργαστούν ως σύμβουλοι ψυχικής υγείας ή ψυχοθεραπευτές;

Πόσοι αξιοποίησαν τις συμβουλευτικές και τις θεραπευτικές υπηρεσίες;

Πόσοι παρακολούθησαν εκδηλώσεις, ημερίδες, σεμινάρια ή συνέδρια εντός και εκτός του Εργαστηρίου;

Πόσοι διάβασαν τα πάνω από τριάντα  βιβλία της δημοφιλούς σειράς μας Ανθρώπινα Συστήματα ή τις δημοσιεύσεις, τις συνεντεύξεις των συνεργατών του Εργαστηρίου  στον τύπο και στο διαδίκτυο;

Στο πλαίσιο της συνθετικής οπτικής και του εξωστρεφούς του χαρακτήρα, το Εργαστήριο ανέλαβε συχνά στην 30χρονη πορεία του την πρωτοβουλία να διοργανώσει ανοιχτές εκδηλώσεις, με προσκεκλημένους επιστήμονες διεθνούς εμβέλειας από το χώρο της συστημικής οικογενειακής θεραπείας αλλά και πολλά άλλα διαφορετικά πεδία των ανθρωπιστικών επιστημών. Μερικά από τα ονόματα προσκεκλημένων είναι:  Harlene Anderson, Mony Elkaim, Kenneth  J. Gergen, Lynn Hoffman, Frank Pittman, Ernest Rossi, Dan Siegel, Robin Skynner, Helm Stierlin, Paul Wachtel.

Η πορεία ξεκίνησε πριν το 1983 στην Ηρώδου Αττικού στο κέντρο της Αθήνας.Εκεί σχηματίστηκε ο πρώτος πυρήνας συνεργατών που οδήγησε αργότερα στην ίδρυση του Εργαστηρίου. Μεταξύ των συνεργατών της Χάρις Κατάκη εκείνη την πρώτη περίοδο ήταν η Άννα Βουλγαράκη, η Μανουέλα Πλατάκη, η Εύη Ψάλτη κ.α., που μετά από τρεις δεκαετίες διατηρούν με διάφορους τρόπους και ρόλους επαφή με τις δραστηριότητες του δικτύου του Εργαστηρίου.

Το 1983, η Χάρις Κατάκη  με μια ομάδα από τις πρώτες εκπαιδευόμενες της παίρνουν την απόφαση να ιδρύσουν το Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων με δύο βασικούς άξονες δραστηριότητας,  που ήταν η εκπαίδευση ειδικών ψυχικής υγείας και η ψυχοθεραπεία. Η  ίδια η Χάρις Κατάκη ανέλαβε αρχικά  το θεωρητικό κομμάτι της εκπαίδευσης, η Ρένα Κωνσταντάκη και η Τζίνα Μωράκη δραστηριοποιήθηκαν αποκλειστικά στον κλινικό /θεραπευτικό τομέα, η Τέσσα Πράττου ειδικεύτηκε επιπλέον στον τομέα παρέμβασης σε παιδιά και εφήβους καθώς και τη θεραπευτική παρέμβαση μέσω τέχνης (arttherapy), και  η Μαλβίνα Τσουνάκη εξειδικεύτηκε στη θεραπευτική αξιολόγηση και διάγνωση. Αργότερα εντάσσεται στην ομάδα και η Άλια Σαμαρά.

Από το 1983 μέχρι το 1989, με έδρα ένα διαμέρισμα στο Χαλάνδρι, το Εργαστήριο θέτει τις βάσεις που οδήγησαν στην δημιουργική και μακρόχρονη πορεία του και γρήγορα συσπειρώνονται γύρω από τον πρώτο πυρήνα εκπαιδευόμενοι και συνεργάτες που έμελε να συντροφεύσουν το Κέντρο έως σήμερα, όπως  η Πέγκυ Αθηνιώτου, η Άννα Βουλγαράκη, η Ελένη Νίνα, η Βίβιαν Γρίβα, η Αγλαία Κωτσάκη και η Εύη Ψάλτη.

Η πρώτη οργανωμένη εκπαιδευτική ομάδα για το πρόγραμμα ειδίκευσης στη Συστημική / οικογενειακή θεραπεία, αποτελείται από τη Χάρις Κατάκη, την Πέγκυ Αθηνιώτου και την Ελένη Νίνα.

Από την αρχή της ίδρυσης του το Εργαστήριο δείχνει την εξωστρέφειά του συμμετέχοντας  ενεργά σε σεμινάρια και ημερίδες ή οργανώνοντας τα το ίδιο, αλλά και ξεκινώντας τη σειρά βιβλίων «Ανθρώπινα Συστήματα»,  σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ, στα πλαίσια της οποίας εκδόθηκαν 9 βιβλία.

Το 1984,εκδίδεται και εντάσσεται στη σειρά, το πρώτο βιβλίο της Χάρις Κατάκη, «Οι 3 ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας», που σήμερα, τρείς δεκαετίες μετά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της βιβλιογραφίας  στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική εκπαίδευση των ειδικών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα.

Το 1989 το Εργαστήριο μετακομίζει στο Μαρούσι, στο κτίριο που στεγάζεται μέχρι και τον Αύγουστο του 2017

Το 1992 αποχωρούν από το Εργαστήριο τα ιδρυτικά του μέλη:  Ρένα Κωνσταντάκη, Τζίνα Μωράκη, Τέσσα Πράττου και Μαλβίνα Τσουνάκη για να εξαπλώσουν η καθεμιά από τη μεριά της και με τον τρόπο της, τους σπόρους που δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν στο Εργαστήριο.

Τη  σκυτάλη παίρνουν  στο θεραπευτικό και στον εκπαιδευτικό τομέα η Πέγκυ Αθηνιώτου και η Ελένη Νίνα και προσχωρούν στην ομάδα νέοι συνεργάτες απόφοιτοι του εκπαιδευτικού προγράμματος: Μάριος Κηρυττόπουλος, Κατερίνα Κοτσιρίλου,Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή,Πατρίκ Τομασέν, Σμάρω Μάρκου και Μανώλης Τσαγκαράκης και Γιώργος Οικονόμου.

Το 1993 το Εργαστήριο διοργανώνει μια Ημερίδα με θέμα «Συστημική Σκέψη και Ψυχική Υγεία» στο Αμφιθέατρο Σχολής Μωραϊτη,για την επέτειο των δέκα χρόνων από την ίδρυσή του, στην οποία συμμετέχουν με ομιλίες και εργαστήρια οι βασικοί συνεργάτες του.

Το 1995 επαναδραστηριοποιείται ο τομέας παρέμβασης σε παιδιά και εφήβους με συντονίστριες τις: Γιώτα Αντωνίου και Κατερίνα Κοτσιρίλου και εμπλουτίζεται με συμβουλευτικές / θεραπευτικές ομάδες εφήβων, συμβουλευτική γονέων και εκπαίδευση επαγγελματιών που ασχολούνται με παιδιά και εφήβους γενικά και με τις μαθησιακές δυσκολίες ειδικότερα.

Την ίδια χρονιά (1995), η Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή αναλαμβάνει τα σύντομα (μονοετή ή διετή) διεπιστημονικά προγράμματα Εισαγωγής στη Συστημική Σκέψη και Εφαρμογών στον Εργασιακό Χώρο που αποτελούν μέρος των δραστηριοτήτων του Εργαστηρίου μέχρι σήμερα».

Στη σειρά βιβλίων προστίθεται το συστημικό παραμύθι «Οι περιπέτειες της Λορέτας της ποντικίνας» του Axel Duve, σε διασκευή και μετάφραση της Εύης Ψάλτη και τα  «Παραμυθοτράγουδα» γραμμένα από την ίδια. Και τα δύο είναι βασισμένα σε συστημικές έννοιες και διοργανώνονται θεατρικές παραστάσεις και άλλες εκδηλώσεις  και σεμινάρια εμπνευσμένες από αυτά.

Το 1995 εκδίδεται και το  δεύτερο βιβλίο της Χάρις Κατάκη με τίτλο«Το μωβ υγρό» από τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, στο οποίο αναλύονται οι δυο βασικές θεωρητικές αρχές που ανέπτυξε: Το «Γνωστικό Σύστημα Αυτοαναφοράς» (ΓΣΑ) και τα «Στάδια της ψυχοθεραπείας».

Η συνεργασία με τις εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ θα συνεχιστούν μέχρι που η εταιρεία έκλεισε το2010.Θα εκδοθούν στα πλαίσια της μακρόχρονης αυτής συνεργασίας και θα προστεθούν στη σειρά «Ανθρώπινα Συστήματα» του Εργαστηρίου, πληθώρα βιβλίων ελλήνων και ξένων συγγραφέων.

Το 1996 το Εργαστήριο διοργανώνει το 8^ο  Παγκόσμιο Συνέδριο της International Association of Family Therapy IFTA) με θέμα «Global Dialogue: Diversity and Unity», στην Αθήνα, με δορυφορικά συμπόσια στη Μακεδονία, τη Σαντορίνη και την Κρήτη. Και πάλι με έντονη παρουσία των συνεργατών του ως ομιλητές, συντονιστές εργαστηρίων κλπ.

Την ίδια  χρονιά (1996), ο «Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών» (Ο.ΚΑ.ΝΑ.), ανέθεσε στο Εργαστήριο τη σχεδίαση, οργάνωση και υλοποίηση του «Τριετούς Προγράμματος Πρωτογενούς Πρόληψης για την Καταπολέμηση της Χρήσης Ουσιών και την Προαγωγή της Υγείας», στις περιοχές Δυτικής Αττικής και Ηπείρου  (1996-1999).

Αυτή την περίοδο, το Εργαστήριο συνδέεται με την European Association of Family Therapy (EFTA) και την International Association of Family Therapy (IFTA). Η ενεργή συμμετοχή σε διεθνή και τοπικά συνέδρια από συνεργάτες και εκπαιδευόμενους του Εργαστηρίου συνεχίζεται με ολοένα πιο έντονους ρυθμούς.

Η πρόεδρός Χάρις Κατάκη  εκλέγεται μέλος των διοικητικών οργάνων της EFTAκαι  αποκτά τον τίτλο του Αpproved Supervisor at the founders’ level της American Association of Marriage and Family Therapy (AAMFT). Γίνεται έτσι ένας από τους πρώτους πιστοποιημένους επόπτες οικογενειακής θεραπείας στην Ευρώπη.

Το 1997, με ομαλότητα και επιδεικνύοντας υψηλού επιπέδου επαγγελματισμό, αποσύρονται από ενεργοί συνεργάτες του Εργαστηρίου η Πέγκυ Αθηνιώτου και Ελένη Νίνα, αφήνοντας στο «τιμόνι» την υπόλοιπη ομάδα συνεργατών που συνεχίζει για λίγο ακόμα ώσπου αποχωρούν το 1998.

Κάποιοι ακόμα σπόροι μεταφυτεύονται, η εξάπλωση συνεχίζεται.

Στα επόμενα χρόνια παίρνουν θέση ανάμεσα στους συνεργάτες του εκπαιδευτικού και θεραπευτικού τομέα του Εργαστηρίου νέοι συνεργάτες.

Το  1998 η  Χάρις Κατάκη παίρνει την πρωτοβουλία για την ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Συστημικής Οικογενειακής Θεραπείας (ΕΛΕΣΥΘ) και εκλέγεται η πρώτη πρόεδρός της.

Ως το 1999 το Εργαστήριο εξαπλώνεται και δικτυώνεται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπου δραστηριοποιούνται οι απόφοιτοί του, αλλά και εκτός των ελληνικών συνόρων.

Γύρω στο γύρισμα της χιλιετίας, το συντονισμό του Εργαστηρίου στο πλάι της Χάρις Κατάκη αναλαμβάνουν οι: Αθηνά Ανδρουτσοπούλου, Γιώργος Καλαρρύτης, Τσαμπίκα Μπαφίτη και η Μαρία Πυρουνάκη-Λιωνή, όλοι απόφοιτοι των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του,  πλαισιωμένοι από μια σημαντικά διευρυμένη πλέον «οικογένεια».  Στην ομάδα εκπαιδευτών / θεραπευτών  εντάσσονται αυτή την περίοδο συνεργάτες που θα παραμείνουν μέχρι το 2010: Χρήστος Ζιούβας, Αλέξης Ζώτος, Λητώ Κατάκη, Γιώργος Κίσσας, Έρα Μουλάκη, Γιώργος Μπογδάνης, Ειρήνη Ρέππα, Μαρία Σταματάκη, Έλενα Στολάκη και Νίκο Τσάμη.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα  αποκτούν  ένα περισσότερο ακαδημαϊκό προφίλ με την ένταξη γραπτών εργασιών, βιβλιογραφικών αναφορών, διπλωματικών εργασιών και αναλυτικών οδηγών σπουδών, συνεχίζοντας τη πορεία εξέλιξης και διαφοροποίησής του αλλά και προσαρμοζόμενη στις αυξανόμενες απαιτήσεις των συλλογικών οργάνων του κλάδου (EFTA/ ΕΛΕΣΥΘ, EAP/ ΕΕΨΕ, Ευρωπαϊκή και Ελληνική Εταιρία Συμβουλευτικής).(Εδώ linkστους οδηγούς σπουδών)

Το 2003  διοργανώνεται η ημερίδα για τα 20 χρόνια λειτουργίας του Εργαστηρίου με θέμα «Σώμα Υγιές σε Νου Υγιή» στο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Ομιλητές: Ο Dr. Helm Stierlin και συνεργάτες του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων.

Στη διάρκεια αυτής της φάσης η Χάρις Κατάκη έχει διαμορφώσει το Συνθετικό Μοντέλο Συστημικής Θεραπείας (ΣΥΜΟΣΥΘ), που έχει ενσωματωθεί στο πρόγραμμα της εκπαίδευσης.

Από το 2004 το τετραετές Πρόγραμμα Ειδίκευσης στη Συστημική Θεραπεία (ΠΕΣΘ) επεκτείνεται εκτός Αθηνών δημιουργώντας τμήμα περιφέρειας στην Αθήνα αλλά και με παραρτήματα στη Θεσσαλονίκη (2006-2013) και στην Πάτρα (2007-2011).

Το 2010 αποφασίζουν να αποχωρήσουν οι τρεις συντονιστές του εκπαιδευτικού προγράμματος της Αθήνας, συνεχίζοντας τη μεταφύτευση και εξάπλωση των ιδεών του Εργαστηρίου.

Το Εργαστήριο βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση όσον αφορά τα οικονομικά του, αντιμετωπίζει προκλήσεις διοικητικού ανασχηματισμού και ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που ήδη μαστίζει την χώρα.

Γίνεται λοιπόν νέα αλλαγή ηγεσίας και προσπάθεια δόμησης του μεγάλου πια μηχανισμού του Εργαστηρίου ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις αναταράξεις από την οικονομική κρίση που μαστίζει  πια όλη τη χώρα .

Η Λητώ Κατάκη, κόρη της Χάρις, με σπουδές Ψυχολογίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στις Η.Π.Α, αλλά και με παραπάνω από 20 χρόνια εμπειρία στην έρευνα στον ιδιωτικό τομέα, αναλαμβάνει το τιμόνι του Εργαστηρίου, αρχικά για να το οδηγήσει στο να βγει με ασφάλεια από την εσωτερική και εξωτερική κρίση και στη συνέχεια να διαδεχθεί και επισήμως τη Χάρις Κατάκη ως Πρόεδρος. Η Χάρις Κατάκη συνεχίζει να προσφέρει τον πλούτο της εμπειρίας της τόσο θεραπευτικά όσο και εκπαιδευτικά και παίρνει τον τίτλο της Επίτιμης Προέδρου.

Η νέα Εκπαιδευτική Επιτροπή αποτελείται από τους: Χρήστο Ζιούβα, Μαρία Πυρουνάκη και Έλενα Στολάκη.

Η μόνιμη εκπαιδευτική ομάδα συμπληρώνεται από τους: Έρα Μουλάκη, Γιώργο Μπογδάνη και Περσεφόνη Σπανού, και πλαισιώνεται από τακτικές και έκτακτες εισηγήσεις σε θέματα ειδίκευσής τους από την Ελένη Νίνα, τη Γιώτα Αντωνίου, τη Μαρία Σταματάκη και άλλους.

Ένα βασικό στοίχημα που θέτει η νέα εκπαιδευτική ομάδα είναι η καλύτερη δυνατή σύνδεση της θεωρίας με την πρακτική, τόσο με την έμφαση στην βιωματική επεξεργασία της θεωρίας όσο και με τον εμπλουτισμό των μεθόδων εποπτείας και πρακτικής άσκησης.

Το 2010 ομάδα συνεργατών του Εργαστηρίου αποφασίζει να ενεργοποιηθεί έμπρακτα για την αντιμετώπιση προβλημάτων που προκλήθηκαν από την οικονομική κρίση, δημιουργώντας ένα εθελοντικό Πρόγραμμα Κοινωνικών Δράσεων που ονομάστηκε «Γέφυρες παντού». Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από ένα μικρό πυρήνα συνεργατών: Χάρις Κατάκη, Λεωνίδας Κωλέττης, Μανουέλα Πλατάκη και Ειρήνη Ρέππα, γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν πάρα πολλοί εθελοντές σε διάφορους ρόλους που οργάνωσαν και πραγματοποίησαν δεκάδες δωρεάν εκδηλώσεις, ημερίδες, ομάδες συμβουλευτικής κ.α.

Την ίδια χρονιά (2010) μεταφέρονται κάποια από τα βιβλία της σειράς «Ανθρώπινα Συστήματα» από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ που έκλεισαν στις εκδόσεις ΠΕΔΙΟ και επανεκδίδονται.

Το καλοκαίρι του 2017 θα έχει πάντα εξέχουσα θέση στη 35χρονη ιστορία του Εργαστηρίου. Ήταν το καλοκαίρι που πήραμε την απόφαση να αποχαιρετήσουμε τον χώρο που για 28 χρόνια συνδέθηκε με την ανοδική πορεία του κέντρου μας και να μεταφερθούμε σε έναν νέο που θα συνεχίσει να συμβάλει ακόμα πιο δυναμικά στη κοινωνία και τον πολιτισμό.

Για δεκαετίες μέσα από συνέχεις ανακατατάξεις και την αλληλεπίδραση με άτομα, οικογένειες και ευρύτερες κοινωνικές ομάδες διευρύναμε τους προσωπικούς και συλλογικούς μας ορίζοντες.

Στη φάση αυτή το Δίκτυο του Εργαστήριου έχει απλωθεί και μας έχει συνδέσει με δομές και διεργασίες του χώρου της ψυχικής υγείας και του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος του τόπου μας αλλά και πέρα από τα σύνορα μας.

Η μετέγκατασταση μας σε έναν ευρύχωρο, άνετο και λειτουργικό χώρο στη καρδιά των Βριλήσσιων, Αίαντος 3, που σφύζει από ζωή, σηματοδοτεί μια νέα φάση της εξελικτικής πορείας του Εργαστήριου που θα συνεχίσει να συμβάλει ακόμη πιο δυναμικά στην κοινωνία και τον πολιτισμό σε μια εποχή κοσμογονικών αλλαγών σε όλα τα επίπεδα.

Τα εγκαίνια του νέου χώρου πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου 2018 σε ένα έντονο συγκινησιακό κλίμα. Η Χάρις Κατάκη με αφορμή τα εγκαίνια δήλωσε:

Η γιορτή που διοργανώσαμε την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου, για να εγκαινιάσουμε το νέο μας σπίτι στα Βριλήσσια, αποτέλεσε για μένα προσωπικά μια κορυφαία στιγμή της προσωπικής και της επαγγελματικής μου πορείας. Είχα τη χαρά να βρίσκομαι δίπλα στην Πρόεδρο μας και κόρη μου, Λητώ Κατάκη, που, έχοντας πάρει στα χέρια της το τιμόνι από το 2010, αποφάσισε να μας μεταφέρει στην καρδιά μιας ζωντανής και φιλόξενης κοινότητας όπως είναι τα Βριλήσσια και μας έδωσε τη δυνατότητα να χαιρόμαστε κάθε μέρα ένα άνετο, φωτεινό, ανοιχτό περιβάλλον.
Περιτριγυρισμένη από αγαπημένα πρόσωπα, τα παιδιά μου, τα εγγόνια μου, τα αδέρφια μου, τα ανίψια μου, ξαδέρφια, συνεργάτες, συνεκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους και πολλούς φίλους, απόλαυσα όσα έχουμε καταφέρει και την προσμονή για ό,τι θα ακολουθήσει στο μέλλον.

Το Εργαστήριο είναι ένα ζωντανός οργανισμός που μεταβάλλεται και δεν μένει στάσιμος. Από την αρχή της δημιουργίας του προώθησε την ατομική ανάπτυξη και εξέλιξη των συνεργατών του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν πως την εποχή της ίδρυσής του,  προϋπόθεση για να είσαι συνεργάτης του Εργαστηρίου θα έπρεπε να διαθέτεις δικό σου γραφείο! Λειτούργησε μάλιστα κατά διαστήματα με χαρακτηριστικά αντάρτικης ομάδας. Γι’ αυτό και ο Mony Elkaim χαριτολογώντας παρομοίωσε τη συντονιστική ομάδα του Εργαστηρίου ως «guerilla group», προσδίδοντάς του με αυτό τον τρόπο μια εικόνα αυτονομίας, πνεύματος ελευθερίας, επιτρεπτικότητας στη διαφορετικότητα και ευελιξίας για διασπορά σε μικρές ομάδες.

Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που το Εργαστήριο  διατηρεί τη θέση του ως ένα από τα κορυφαία κέντρα ειδίκευσης στη συστημική προσέγγιση στην Ελλάδα και ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Το μόνο που έχει μείνει αναλλοίωτο να συντροφεύει το Εργαστήριο όλα αυτά τα χρόνια είναι το όραμα και οι αξίες του.