Η ψυχοθεραπεία, ή «θεραπεία ομιλίας» είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για πολλές διαταραχές της ψυχικής υγείας. Η πρόοδος στην απεικόνιση του εγκεφάλου επιτρέπει όλο και περισσότερο στους ερευνητές να παρατηρούν τις αλλαγές στον εγκέφαλο που προκύπτουν από τη θεραπεία ψυχοθεραπείας.
Μια μελέτη του 2019 από μια ομάδα ερευνητών στην Ιταλία εξέτασε τις αλλαγές στον εγκέφαλο ως απόκριση σε δύο διαφορετικούς τύπους ψυχοθεραπείας για τη θεραπεία της μετατραυματικής διαταραχής του στρες (PTSD) – απευαισθητοποίηση και επανεπεξεργασία της κίνησης των ματιών (EMDR) και CBT επικεντρωμένη σε τραύματα. Βρήκαν παρόμοιες αλλαγές στον εγκέφαλο και με τις δύο θεραπείες και παρόμοια ευεργετικά αποτελέσματα στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Αν και είναι δύο διαφορετικοί τύποι θεραπείας, έχουν κοινά βασικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της εκ νέου επεξεργασίας τραυματικών γεγονότων ή αναμνήσεων και της δημιουργίας νέων θετικών στάσεων και συμπεριφορών. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι η έρευνα θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό τρόπων με τους οποίους οι τεχνικές διέγερσης του εγκεφάλου, όπως η διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπεία για να ενισχύσουν τα οφέλη.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη ή τον έλεγχο ενοχλητικών συμπτωμάτων, έτσι ώστε ένα άτομο να μπορεί να λειτουργεί καλύτερα και να αυξάνει την ευεξία στη καθημερινότητα του. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας, όπως η γνωστική θεραπεία συμπεριφοράς (CBT), η διαπροσωπική θεραπεία και η ψυχανάλυση. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με φάρμακα ή άλλες θεραπείες
Μια πρόσφατη μελέτη προσδιόρισε τις περιοχές του εγκεφάλου που επέδρασσε η CBT θεραπεία απέναντι στο άγχος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI) για να εξετάσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα ατόμων με διαταραχή πανικού πριν και μετά από τέσσερις συνεδρίες CBT. Περισσότερο από το 70% των ασθενών που έκαναν ψυχοθεραπεία ξεπέρασαν τις κρίσεις πανικού σε σύγκριση με το 7% στην ομάδα ελέγχου. Οι fMRIs έδειξαν ότι σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπερβολικά ενεργές σε άτομα με διαταραχή πανικού, η θεραπεία ομαλοποίησε την εγκεφαλική δραστηριότητα. Αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την παρακολούθηση απειλών, τη μνήμη φόβου και τα προβλήματα ρύθμισης συναισθημάτων. Επιπλέον, οι ερευνητές προτείνουν ότι η αποτελεσματική θεραπεία μπορεί να απαιτεί λιγότερες συνεδρίες από ό, τι είχαν σκεφτεί προηγουμένως.
Μια άλλη μελέτη εξέτασε τη θεραπεία CBT για άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD). Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την τεχνολογία απεικόνισης τανυστή διάχυσης (DTI) (μια μη επεμβατική τεχνική για τη μέτρηση μικροδομών λευκής ύλης) για τη μέτρηση των αλλαγών στη λευκή ύλη μετά την CBT. Η λευκή ύλη είναι ο ιστός στο μεγαλύτερο και βαθύτερο μέρος του εγκεφάλου σας που περιέχει εκατομμύρια νευρικές ίνες που συντονίζουν την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου. Οι ανωμαλίες στη λευκή ύλη συνήθως εντοπίζονται σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου σε άτομα με OCD. Οι ασθενείς εμφάνισαν ανάκτηση συνδέσεων με ίνες λευκής ύλης σε ορισμένες περιοχές μετά από CBT θεραπεία. Η ανάκαμψη συσχετίστηκε με βελτιώσεις στα συμπτώματα της OCD.
Μια μελέτη του 2017 από ερευνητές στο Λονδίνο διαπίστωσε ότι η CBT ενισχύει συγκεκριμένες συνδέσεις στον εγκέφαλο των ατόμων με σχιζοφρένεια. Αυτές οι αλλαγές συσχετίστηκαν με μειωμένα συμπτώματα και ανάκαμψη πολλά χρόνια αργότερα. Τα άτομα στη μελέτη που είχαν λάβει μόνο φαρμακευτική αγωγή δεν παρουσίασαν παρόμοιες αλλαγές στον εγκέφαλο. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια συχνά δεν προσφέρονται ψυχοθεραπείες.
Βιβλιογραφία
Kumari, V., et al. Brain connectivity changes occurring following cognitive behavioral therapy for psychosis predict long-term recovery. Translational Psychiatry, 2017.
Santarnecchi, E., et al. Psychological and Brain Connectivity Changes Following Trauma-Focused CBT and EMDR Treatment in Single-Episode PTSD Patients. Frontiers in Psychology. 2019, 10:129.
Reinecke, A, et al. Early effects of exposure-based cognitive behavior therapy on the neural correlates of anxiety. Translational Psychiatry. 2018, 8:225.
Zhong, Z, et al. Abnormalities of white matter microstructure in unmedicated patients with obsessive-compulsive disorder: Changes after cognitive behavioral therapy. Brain and Behavior. 2019. DOI: 10.1002/brb3.1201
Πρωτότυπη δημοσίευση: https://www.psychiatry.org/news-room/apa-blogs/apa-blog/2020/01/brain-imaging-shows-the-impacts-of-psychotherapy